Kiralardaki fahiş artışa karşı önemli bir formül

Antalya Emlakçılar Oto Galericiler ve İş Takipçileri Odası Başkanı İsmail Çağlar Rusya – Ukrayna savaşından sonra gündemin öncelikli sorunu haline gelen kiralardaki fahiş artışa karşı önemli bir formül olarak Avrupa ülkelerinde uygulan sistemi örnek gösterdi. Çağlar konuyla ilgili açıklamasına şu şekilde devam etti:

Kiralamak için evi üretecek şirketlere vergi avantajı sağlanması,
“Şu ana kadar sadece satmak için gayrimenkul üreten TOKİ’nin yanı sıra belediye şirketlerinin de sisteme dâhil edilmesi ve kiralama yapabilmeleri üzerinde durulması gerekir”
Örnek Avrupa’dan;
Avrupa ülkelerinde uygulanan formüle göre şirketlerin belli bir süre kiraya verilmek şartıyla ev veya işyeri üretebilirler.
“Yapılacak düzenlemeler ile vergi istisnaları uygulanacağı için bu gayrimenkullerin maliyeti piyasadaki benzerlerinden daha düşük olacak. Gayrimenkul sahibi şirketler, kira geliri elde etmenin yanı sıra bu mülkleri bilançolarına değer olarak da işleyebilecek.
Sistem kira artışlarını frenler
Kira artışını frenlemesi beklenen bu sistem sadece satmak için konut üreten TOKİ’nin de faydalanması ve kiralamak üzere de gayrimenkul üretmesi gerekir. TOKİ’nin yanı sıra gayrimenkul üreten belediye şirketlerinin de sisteme dâhil edilmesi gerekir.
‘’Bahse konu formülün hayata geçirilmesiyle kira artışını orta vadede engellemiş olur.”
Vergi ve KDV’den muaf tutulabilir
Kira amaçlı konut üretimine ilişkin yeni düzenlemeler yapılması gerekecektir.
“Sadece kiralamak amacıyla konut üreten şirketler, kira gelirlerinden alınan vergi ve KDV’lerden muaf tutulabileceği gibi indirim de uygulanmalıdır. Böylece kiralama amaçlı konut üretiminin cazip hale getirilebileceği düşünülmektedir.
Kiradan alınan vergi tutarlarının, bu amaçla hizmet edecek şirketlerden farklı uygulanması, yasal alt yapının değiştirilmesi, beyanname zorunluluğu gibi uygulamalarda da farklılığa gidilmesi için çalışma yapılması gerekir. Yasal alt yapının oluşturulması durumunda, satış amaçlı üretim yapan bazı şirketlerin de bu sistemi dönebileceği beklenmektedir.
Hollanda örneği…
Örneğin Hollanda, yüksek kira artışlarının önüne geçmek için kira bedellerine sınırlama getirme kararı aldı. Buna göre, ev sahipleri, evlerini hükümetin belirlediği değerin üzerinde fahiş fiyatlara kiraya veremiyor. Türkiye’de de buna benzer bir yöntem getirilmelidir. Ancak Hollanda’dan farklı olarak kira artışlarına getirilecek limitler bölgesel olacak. Bu kapsamda, Türkiye’de başta büyükşehirler olmak üzere belli bölgelerdeki kira artışlarına bir sınırlama getirilebileceği gibi formüle edilebilir.
Türkiye’nin tamamı için değil bu. Örneğin daha çok İstanbul gündemde ve İstanbul’un belli bölgelerinde bu yüksek artışlar söz konusu. Bu bölgeler belirlenebilir ve buna göre oransal sınırlamalar getirilir. Hollanda bunu yaptı. Türkiye’de de benzer bir uygulama artık tartışma konusu olmalıdır.
Mülk sahiplerinin mağdur olmaması için de kira gelirlerinden alınan vergilerde indirime gidilmesi gibi önerilerde dikkate alınarak değişik formüller devreye alınabilir. Böylece konut arzın karşılanarak kira artışlarını dizginlenmiş olur.”